Powieść sci-fi posiada wiele odmian. W końcu nikt nie powiedział, że opisywana przez autora przyszłość musi jawić się w jasnych barwach. Zakładając czarną wizję przyszłości, sięgamy po tzw. dystopię. Czym ona jest oraz jak ją prawidłowo skonstruować?

Co to jest dystopia?

Dystopia to utwór – niekoniecznie literacki – którego głównym celem jest przedstawienie negatywnej wizji przyszłości. Jest budowana na bazie krytyki oraz przemyśleń własnych autora co do aktualnej dla niego sytuacji polityczno-społecznej swojego kraju. Wykorzystywana jest tutaj hiperbola, by wyraźnie podkreślić, co w teraźniejszym dla twórcy świecie, mu się nie podoba. Poniekąd dystopia jest próbą ukazania, co się może stać, jeśli społeczeństwo nie zawróci z obranej ścieżki.

Dystopia czy antyutopia?

Choć obie formy są do siebie bardzo zbliżone, ich geneza jest zupełnie inna. Antyutopia jest oparta na pewnym „idealnym” planie naprawczym rzeczywistości. Dystopia bazuje jedynie na teraźniejszych i realnych odczuciach twórcy, co do zastanej przez niego rzeczywistości. Jest to różnica, którą nie każdy bierze uwagę i często oba określenia: „antyutopia” i „dystopia” stosuje się zamiennie.

Jak stworzyć dystopię?

Przede wszystkim należy krytycznie spojrzeć na aktualne wydarzenia w kraju, który jest dla nas bliski, istotny. Można także rozszerzyć to do całego świata, ukazując w ten sposób chociażby protest przeciwko konsumpcjonizmowi czy nie dbanie o planetę (jak w filmie animowanym „Wall-e”). Następnie akcję powieści umieszcza się w przyszłości – bliższej lub dalszej. Co za tym idzie – świat przedstawiony powinien wyglądać nieco inaczej niż współcześnie. Nowsza technologia, dziwne rozwiązania informatyczne czy komunikacyjne, etc. Aż w końcu zakończenie – nie musi być jednoznacznie dramatyczne, można tutaj puścić oczko do czytelnika i w podtekście ukazać, że jednak coś pozytywnego z opisywanych wydarzeń wyjdzie.